Dữ liệu thông tin ô nhiễm bom mìn, vật nổ sót lại sau chiến tranh góp phần hỗ trợ đắc lực cho lãnh đạo, chính quyền và những cơ quan chức năng lập quy hoạch, kế hoạch, thiết lập các cơ chế, chính sách ưu tiên trong sự nghiệp xây dựng và phát triển đất nước; là cơ sở để xác định các giải pháp phù hợp nhằm nhanh chóng khắc phục hậu quả bom mìn (KPHQBM) còn sót lại sau chiến tranh phục vụ nhiệm vụ xây dựng và phát triển KT-XH của đất nước nói chung và các địa phương nói riêng. Cụ thể như: Xác định và phân tích được thực trạng vấn đề ô nhiễm bom mìn, vật nổ; triển khai và quản lý những dự án hoạt động KPHQBM phù hợp; tính toán và ước lượng tiến độ; huy động, phân phối và giám sát các nguồn lực; hỗ trợ cho lãnh đạo, chỉ huy các cấp ra các quyết sách, xây dựng kế hoạch, triển khai các hoạt động KPHQBM...

Trong giai đoạn trước đây, tại Việt Nam các hoạt động rà phá bom mìn (RPBM) vẫn diễn ra hàng ngày nhưng phần lớn công tác theo dõi, thống kê, tổng kết và quản lý chưa được tiến hành thường xuyên, chặt chẽ và khoa học. Vì vậy, việc xây dựng hoàn thiện các quy định pháp lý về quản lý thông tin (QLTT) trong các dự án KPHQBM là yêu cầu quan trọng, cấp thiết, góp phần vào nâng cao chất lượng, hiệu quả của các dự án và của Chương trình Hành động quốc gia KPHQBM mìn sau chiến tranh tại Việt Nam.

Trước thực tiễn đặt ra, để thực hiện tốt công tác QLTT trong các dự án KPHQBM, Trung tâm Cơ sở dữ liệu bom mìn quốc gia thuộc Trung tâm Hành động bom mìn quốc gia Việt Nam (VNMAC) đã triển khai xây dựng Quy chế thu thập, quản lý, sử dụng và cung cấp thông tin KPHQBM, áp dụng thí điểm trước tiên cho dự án “Việt Nam - Hàn Quốc hợp tác khắc phục hậu quả bom mìn sau chiến tranh” triển khai tại 2 tỉnh Quảng Bình và Bình Định (dự án KV-MAP) từ cuối năm 2018 đến nay.

Hiện nay, sau khi Nghị định số 18/2019/NĐ-CP ngày 01/02/2019 của Chính phủ về quản lý và thực hiện hoạt động khắc phục hậu quả bom mìn vật nổ sau chiến tranh (sau đây gọi là Nghị định 18); và Thông tư số 195/2019/TT-BQP ngày 27/12/2019 của Bộ Quốc phòng quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Nghị định 18 được ban hành; đồng thời, hệ thống các văn bản quy phạm pháp luật như bộ Tiêu chuẩn quốc gia, Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia trong lĩnh vực KPHQBM cũng đang được bổ sung, chỉnh sửa hoàn thiện để ban hành; trong công tác QLTT dữ liệu, quy chế về công tác QLTT trong các dự án KPHQBM cũng được bổ sung, điều chỉnh để phù hợp với nội dung văn bản quy phạm pháp luật về cơ chế thu thập, báo cáo, cung cấp dữ liệu thông tin KPHQBM sau chiến tranh, nhằm đảm bảo cho hoạt động QLTT các dự án được tiến hành thông suốt, đồng bộ từ các đơn vị, tổ chức hoạt động trong các dự án khảo sát, RPBM vật nổ; đến các cơ quan thuộc các Ban quản lý dự án; các cơ quan quản lý hoạt động KPHQBM tại địa phương và cấp quốc gia.

Ông Nguyễn Tiến Võ - Phó Giám đốc Trung tâm Cơ sở dữ liệu bom mìn quốc gia/VNMAC giới thiệu dự thảo quy chế

Bản thảo quy chế QLTT trong các dự án KPHQBM sau khi hoàn thành đã được tổ chức hội thảo lần 1 để xin ý kiến đóng góp tại thành phố Quy Nhơn, tỉnh Bình Định vào ngày 22/10/2020; sau khi chỉnh sửa, VNMAC tiếp tục tổ chức hội thảo lần 2 xin ý kiến đóng góp cho bản quy chế dự thảo tại thành phố Đồng Hới, tỉnh Quảng Bình vào ngày 12/11/2020. Thành phần tham dự hội thảo gồm: các tổ chức, đơn vị trực tiếp tham gia thi công khảo sát, rà phá bom mìn vật nổ trên địa bàn tỉnh; cơ quan quân sự cấp tỉnh, cấp huyện, là cơ quan trực tiếp quản lý tại địa phương khi các dự án KPHQBM được triển khai trên địa bàn; và một số cơ quan, ban ngành liên quan đến hoạt động KPHQBM sau chiến tranh thuộc tỉnh. Văn bản quy chế sau khi ban hành sẽ góp phần làm cho công tác thu thập, quản lý và sử dụng thông tin dữ liệu ô nhiễm bom mìn từ các địa phương và trên toàn quốc từng bước đi vào nề nếp, khoa học, hiệu quả; đảm bảo các thông tin dữ liệu về ô nhiễm bom mìn, vật nổ sẵn sàng được cung cấp cho các cơ quan chức năng của Chính phủ, Bộ Quốc phòng và các địa phương phục vụ xây dựng chính sách, kế hoạch và triển khai các hoạt động KPHQBM sau chiến tranh, phục vụ phát triển KT-XH của đất nước.

Nguyễn Linh Giang

Giám đốc Trung tâm Cơ sở dữ liệu bom mìn quốc gia/VNMAC